GACS-norm wordt vrij beschikbaar in het nieuwe jaar
De NEN-EN ISO 52120-1 norm is het fundament onder de GACS-bepalingen en is vanaf 2026 vrij beschikbaar. De reden is dat er in de wet wordt verwezen naar deze norm en daarvoor is kosteloze beschikbaarheid een voorwaarde. Dat meldt GACS-expert en KUBR-lid Dennis Verschoor.
Dit betekent dat de norm vanaf 1 januari 2026 kosteloos te downloaden is na het aanmaken van een account bij NEN Connect, de webshop voor normen. Een digitaal exemplaar is nu nog €267 excl.
Eerder schreef Dennis met andere auteurs het interpretatiedocument al over EPBD-GACS als onderdeel van de werkgroep, opgericht door Techniek Nederland, TVVL en FHI. Het document vind je in de Groep GACS op KUBR.
Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen rond GACS en zelf bijdragen?
Sluit je kosteloos aan bij de Groep GACS.
Recap GACS: Wat betekent dit voor de gebouwde omgeving?
Vanaf 2026 treedt de verplichting in werking dat utiliteitsgebouwen met verwarmings- of airconditioningssystemen van meer dan 290 kW moeten beschikken over een Gebouwautomatiserings- en Controlesysteem (GACS). Het vrij beschikbaar stellen van de GACS-norm is daarom een belangrijke stap: het vergroot de toegankelijkheid van kennis en helpt gebouweigenaren en installateurs om tijdig aan de Europese richtlijnen te voldoen.
Achtergrond GACS-verplichting
De verplichting vloeit voort uit de Europese Energy Performance of Buildings Directive (EPBD). Deze richtlijn heeft als doel het energieverbruik van gebouwen te verlagen en de CO₂-uitstoot terug te dringen. Nederland vertaalt deze richtlijn naar nationale wetgeving door middel van de GACS-eisen. Concreet betekent dit dat gebouwen met grote installaties vanaf 1 januari 2026 moeten beschikken over een systeem dat het energieverbruik permanent kan monitoren, analyseren en bijsturen.
Wat doet een GACS?
Een GACS combineert een gebouwbeheersysteem met een energiemonitoringssysteem. Het systeem:
- Monitort het energieverbruik van installaties zoals verwarming, koeling en ventilatie.
- Analyseert rendementsverliezen en inefficiënties.
- Stuurt bij waar nodig om verspilling te voorkomen.
- Verhoogt comfort voor gebruikers door een stabiel binnenklimaat.
Door deze functies draagt een GACS bij aan zowel duurzaamheid als lagere energiekosten.
Impact op gebouweigenaren en beheerders
Voor veel organisaties betekent de verplichting een aanzienlijke investering. Tegelijkertijd biedt het kansen:
- Kostenbesparing: door efficiënter energiegebruik dalen de operationele lasten.
- Duurzaamheidsdoelen: bedrijven kunnen hun CO₂-reductiedoelstellingen sneller behalen.
- Toekomstbestendigheid: gebouwen voldoen aan Europese normen en zijn aantrekkelijker voor huurders en investeerders.
De eerste deadline van 31 december 2025 zal niet worden gehaald door veel gebouweigenaren en technisch beheerder. Dat de GACS-norm nu vrij toegankelijk wordt, verlaagt wel de drempel voor implementatie. Dit bevordert een snellere adoptie.
