Kantoren met energie van de toekomst

Fijn werken in de gebouwde omgeving vraagt om meer dan alleen een mooi bureau en aardige collega’s. Een goed en gezond binnenklimaat is een even logische als noodzakelijke voorwaarde daarvoor. Die voorwaarde geldt voor zowel gebruiker als gebouweigenaar. In de nieuwste editie van TVVL Magazine met als thema Werken komt dit in meerdere artikelen tot uiting. 

Een van de ontwikkelingen die gebouweigenaren met veel interesse volgen – of als ze dat nog niet doen beter zouden kunnen doen – is office hoteling. Oftewel: bezettingsdata van kantoren worden in dit concept gecombineerd met gebouwbeheersystemen, om de temperatuur, luchtkwaliteit en verlichtingsniveaus te regelen. Uit onderzoek van Eric Rozendaal aan de TU/e blijkt dat het primaire energiegebruik met 38% kan afnemen. Uiteraard zonder dat de gebruiker daar iets van merkt in de vorm van comfortafname, sterker nog: met office hoteling kunnen werknemers hun werkplek van tevoren plannen en wordt de beschikbaarheid van ruimten op een structurele manier beperkt. Op pagina 14 tot en met 19 vertelt hij over zijn onderzoek en de resultaten daarvan.

Naast nog veel meer onderzoeks- en praktijkartikelen over installatietechniek in kantoorgebouwen wil ik ook graag wijzen op een projectbeschrijving, die weliswaar niet gaat over kantoren, maar over een hotel. Niet zomaar een hotel, maar het eerste EWF-hotel ter wereld: Hotel Breeze in Amsterdam. De artikelenreeks van Ben Bronsema en al eerder zijn promotie hebben nu toch echt geleid tot een heus praktijkvoorbeeld. Dat het is gelukt het Earth, Wind en Fire-principe te realiseren voor het ‘echie’, mag zeker een huzaren- stukje genoemd worden (pag. 51-54).

Terug naar kantoren, want we zouden bijna vergeten dat ook deze gebouwen energieneutraal moeten worden, nieuw of bestaand. Daarbij stuurt de overheid sterk op het verbeteren van het energielabel van utiliteitsgebouwen, zoals de label C-verplichting per 2023 en de label A-verplichting per 2030. Maar dat energielabel is niet langer houdbaar, bleek al eerder uit verschillende onderzoeken. Daarom heeft de Expertgroep Klimaattechniek van TVVL een praktisch label ontwikkeld: WENG. Dit staat voor Werkelijk EnergieNeutraal Gebouw en is een indicator voor de werkelijke energie-efficiëntie van een gebouw. Hoe dat werkt wordt op pagina 46 tot en met 49 uitgelegd.

In dit thema-nummer behandelen we ook een heel aantal wijzigingen in normen. Zoals de nieuwe NEN 3215 en NTR 3216, voor gebouwriolering die eind vorig jaar zijn uitgebracht. De NTR 3216 is op zo’n twintig punten gewijzigd, onder andere bij het combineren van ontspanningsleidingen en de berekening van de hemelwaterafvoer van groene daken. Op pagina 30 tot en met 33 is daarover meer te lezen.

Met deze en nog veel tools kunnen we er voor zorgen dat we als installatiesector onze duurzame verantwoordelijkheid nemen, terwijl we met beide benen op de grond blijven staan. En met het PvE Gezonde kantoren is gezondheid in kantoorgebouwen ook hoog op de agenda gezet. Zo krijgen we kantoren met energie voor de toekomst. 

Lees alle artikelen uit TVVL Magazine nummer 6, thema Werken in de Kennisbank. Als u deze artikelen wilt lezen, moet u wel TVVL-lid zijn en inloggen.