De val van marginale verbeteringen

In het streven naar innovatie richten we ons vaak op het verbeteren van bestaande systemen. Een zuinigere dieselmotor is een goed voorbeeld. Natuurlijk, het is wellicht nuttig voor de korte termijn, maar over een paar jaar rijden we echt niet meer op diesel. Met dit soort innovaties blijven we hangen in het optimaliseren van wat we al hebben, zonder echt vooruit te kijken.

Het huidige kabinetsbeleid lijkt zich, om de woningcrisis te bestrijden, vooral te richten op het bouwen van nu en morgen klaar. Maar als we dan morgen terugkijken, willen we dan alleen maar H&M’s en Primark’s zien? 

Het probleem is dat veel innovaties zich alleen richten op snelheid, zonder rekening te houden met de langetermijneffecten. We moeten nadenken over wat we creëren en ervoor zorgen dat het niet slechts een oplossing voor de komende paar jaar is, maar voor decennia, en het liefst zelfs langer.

Neem bijvoorbeeld een metselrobot. Op het eerste gezicht lijkt dat een slimme innovatie – de metselaar wordt ontlast en het werk gaat ongetwijfeld sneller. Maar tegelijkertijd blijven we daarmee dus wel hangen in het traditionele bouwproces. Misschien moeten we niet proberen de bouwplaats te verbeteren, maar alleen nog nadenken over volledig nieuwe bouwmethodes, zoals prefab in de fabriek. Innovatie betekent niet alleen het opfrissen van oude systemen met nieuwe technologieën. De echte kracht ligt in het herdenken van het hele systeem.
 
Daarom is het tijd om met een meervoudig perspectief naar innovatie te kijken. We moeten ons richten op langetermijnoplossingen die verder gaan dan het huidige systeem. Als je bezig bent met een innovatie, vraag jezelf dan af: helpt dit ons naar een nieuw systeem? Of is het slechts een tijdelijke verbetering? Quick wins zijn natuurlijk prima, maar als het ons niet structureel verder helpt, is het verspilde energie. De toekomst vraagt nu eenmaal om een andere aanpak. En voor de goede orde, die toekomst is vandaag al begonnen.

Nynke Sijtsma
Directeur De Bouwcampus