TVVL docent Ron Maas aan het woord: “Het verschil tussen natuurkundige elementen en hoe mensen geluid ervaren is cruciaal.”

Ron Maas is commercieel directeur bij Sensornet en docent bij TVVL voor de opleidingen ‘Luchtbehandelingstechniek’ en ‘Geluid in technische installaties’. Daarnaast is hij lid van de stuurgroep Geluid. Sensornet maakt onderdeel uit van ingenieursbureau DGMR waar hij meer dan 25 jaar ervaring opgedaan in alle werkvelden die nu nog steeds van pas komen. Naast de specialisaties op het gebied van akoestiek, heeft hij kennis van de bijbehorende wetgeving, apparaten, luchtbehandelingstechniek, procestechniek, binnenmilieu, ruimtelijke ordening en natuurlijk monitoring. Naast geluid monitort Sensornet bijvoorbeeld ook fulltime en real time de luchtkwaliteit in al onze cursusruimtes.

Hoe ben je bij TVVL terecht gekomen?

Ik heb zelf 30 jaar geleden de cursus ‘Geluid in technische installaties’ bij TVVL, destijds nog in Leusden, gevolgd en was dus al bekend met de vereniging en de materie. Toen bij TVVL een plek vrij kwam als docent in dit vak, werd ik door een collega bij DGMR naar voren geschoven. De beslissing was toen wat mij betreft snel gemaakt. Ik geef ook gastlessen op de hbo, maar het docentschap bij TVVL is anders omdat het veel meer op pragmatiek is ingericht. De vertaling van theorie naar praktijk is hier heel belangrijk en dat maakt het lesgeven leuk.

Wat houdt de post-hbo opleiding Luchtbehandelingstechniek in?

De les die ik geef bij Luchtkwaliteit is een halve dag. Daarbij is het zoeken naar ruimte in de tijd: je moet keuzes maken. De rest is eigenlijk een teaser om koudwatervrees weg te nemen rond geluid. Ik vertel cursisten waar kennislimieten liggen zodat ze daarna de juiste mensen erbij kunnen aansluiten zoals bijvoorbeeld een collega. Uit de syllabus kunnen ze bepaalde dingen nemen die ze verder helpen. Ik wil met name de angst voor logaritmes wegnemen. Het gaat om begrip van de werking van geluid, en niet over alle details.

Angst voor logaritmes?

We moeten iets met geluid, iedereen zit er een beetje tegenaan te hikken. Horen kunnen de meesten wel, maar logaritmes, daar willen we niks mee. Daarom hebben we nu bij de cursus ‘Geluid in technische installaties’ een bijlage met een opfrisser over logaritmes. Geluid als cursus heeft daarom al jarenlang voldoende animo: basiskennis van logaritmes is nodig, dat komt in andere cursussen niet voor.

Wat leer je verder precies bij de opleiding ‘Geluid in technische installaties’?

We hebben een syllabus, die volgt de ISSO24, gaat over geluid van technische componenten in gebouwen en buiten gebouwen. Als docent richt ik me veel op ‘tussen de regels door’ uitleggen; dat wat je niet in een syllabus kunt uitdrukken. De ervaringen en valkuilen-- de ruwe randjes van het werk waar je cursisten kan meenemen zodat zij niet dezelfde fouten maken die jij zelf al hebt gemaakt. Zo kun je ze een beetje van je eigen ervaring meegeven.

Biedt de opleiding naast geluidshinder voorkomen in de ontwerpfase ook de kennis voor het oplossen van klachten in de gebruiksfase?

Bij geluid geldt: als je het goed doet merkt niemand het, maar als je het fout doet heeft iedereen er een mening over. Geluidsklachten zijn erg kostbaar om op te lossen, of oplossingen nemen heel veel ruimte in. Je kan klachten over geluid dus beter voorkomen dan oplossen. Daarom helpt de cursus ontwerpers tegen het maken van vergissingen die later moeilijk te herstellen zijn. We behandelen ook maatregelen die je kunt nemen als er eenmaal een fout in het ontwerp is geslopen, maar de focus van de cursus ligt op het helpen om vergissingen te vermijden.

Voor wie is deze cursus precies bedoeld?

Voor hbo’ers die met geluidsproblemen te maken krijgen, of mbo’ers met wat meer ervaring die er meer over willen weten. We zijn daarom ook bezig met een nieuwe cursus Geluid voor een mbo doelgroep. Die is nog iets toegankelijker en nog wat meer praktijkgericht, maar behandelt wel de essentie van geluid. Daar ben ik ontzettend enthousiast over. Er zit op dit moment een kloof tussen de uitvoerende tak en de bedenkers en ontwerpers. De cursus op mbo-niveau gaat die kloof mooi opvullen.

Zou je cursisten die de opleiding ‘Luchtbehandelingstechniek’ gevolgd hebben, adviseren om aanvullend de opleiding ‘Geluid in technische Installaties’ te volgen?

Ik adviseer ze ieder jaar om ook Geluid te volgen, tenzij ze er echt niets mee hebben. Als mensen Luchtbehandelingstechniek volgen vanuit een specialisatie en meer willen generaliseren, zou het ze niet zo aanspreken om daarna ook Geluid als specialisatie te doen. Maar als je bij Luchtbehandelingstechniek instapt als generalist omdat je alles hebt gedaan en daarbij blijkt dat je  affiniteit hebt met geluid, kun je je met de cursus Geluid echt gaan onderscheiden.

Het realiseren van een gezond binnenklimaat is momenteel een veelvoorkomende eis. Worden er ook actualiteiten meegenomen in de opleiding?

Je kunt daarbij denken aan de trend van warmtepompen. Die worden laatste jaren veelvuldig geplaatst, ook particulier. Mooie stap in de energietransitie, maar heeft invloed op het geluid in de directe omgeving, en daar is extra aandacht voor in de cursus Luchtbehandeling.

Wat is het belangrijkste dat jij jouw cursisten mee wil geven tijdens de les?

Ik heb de eer het spits af te mogen bijten voor deze cursus; daarin zit veel theorie. Ik wil ze naast deze basis echt gevoel geven voor de nuances in het wereldje van Geluid. Er gelden wetten en regelgevingen waardoor je met 1 dB reductie een juridische claim kan afweren, maar daarmee is de klacht van de eindgebruiker niet opgelost. Het verschil tussen natuurkundige elementen, wetten en regelgevingen en hoe mensen geluid ervaren is cruciaal. Daar wil ik hen gevoel bij geven. Tezamen met de theorie leg ik voor de cursisten hiermee de basis voor de vervolglessen binnen de cursus, die wat mij betreft ‘Geluid en Trillingen in technische installaties’ mag heten, aangezien trillingen een belangrijke component zijn binnen deze opleiding.

Meer informatie over de post-hbo opleiding Luchtbehandeling Speciale Ruimten vind je hier.