Maak kennis met onze docenten | Johan Mes | Luchtverdeel expert

Begin februari werd Nederland getrakteerd op echt winterweer. De aanvoer van Siberisch koude lucht bracht de schaatskoorts tot grote hoogte. Omdat deze lucht met hoge snelheid werd ingeblazen, bracht dit ontwrichtende gevolgen met zich mee. Code rood werd afgeroepen. Je ziet lucht dus niet, maar de krachtig is groot. Lucht maakt ook grote impact binnen onze gebouwen. Het heeft invloed op de behaaglijkheid en onze gezondheid. Waarom hebben we geen code rood voor lucht in gebouwen? Misschien is zo’n nieuw label helemaal niet nodig. Want het besef wat lucht in gebouwen doet, is de afgelopen jaren enorm gegroeid weet ook onze TVVL docent en luchtverdeel-expert Johan Mes.

Johan, waarvan kennen mensen jou wellicht?

Ik ben al 30 jaar werkzaam bij de HC Groep Binnenklimaattechniek. Daar ben ik bevlogen geworden voor het vakgebied. Ik heb het meest geleerd van mijn Italiaanse oud collega. Hij wist veel van luchtstromen en heeft mij enthousiast gemaakt. Wanneer ik hem een vraag stelde, dan nam mij me vaak mee naar het lab. In de testruimte kon ik zien wat er met lucht gebeurde. Mijn oud-collega was een slimme engineer met een praktische insteek. Hij maakte lucht tastbaar door het mij te laten zien. Vanuit mijn technische rol heb ik steeds stappen gemaakt binnen het bedrijf tot uiteindelijk mijn huidige functie als commercieel manager. Ook dat bevalt me heel goed.

Hoe ben je bij TVVL terechtgekomen?

TVVL kende ik met name van het vakinhoudelijke TVVL Magazine. Wanneer je, zoals ik, commercieel verantwoordelijk bent moet je de branche en actualiteiten goed in de gaten houden. Daarvoor sluit ik vaak aan bij events, zoals de jaarlijkse TVVL Techniekdag.

Een jaar of 22 geleden ben ik benaderd met de vraag of ik les wilde komen geven bij TVVL. Toen ik startte bij TVVL was het een vrij klassieke vereniging, maar dat is wel veranderd. De vereniging is nu hartstikke actief en bij de tijd. Door COVID-19 zelfs extra zichtbaar geworden. Ik sluit nu ook geregeld aan bij de Webinars die georganiseerd worden. Naast het docentschap heb ik zitting gehad in verschillende commissies. Ook sluit ik graag aan bij de leuke uitjes zoals voor mij persoonlijk het jaarlijkse docentenweekend waar ik al mijn collega docenten in een gezellige informele setting tref.

Welke cursus verzorg je bij TVVL? En hoe ziet zo’n dag eruit? 

Ik verzorg de lesdag luchtverdeling, een van de onderdelen van de geregistreerde post-hbo opleiding Luchtbehandelingstechniek. Mijn dag begint om kwart voor acht met alles voor te bereiden. Wanneer de cursisten er zijn gaan we in deel 1 aan de slag met de theorie. Hierbij gaan we samen door het lesmateriaal. Maar er komen ook producten en systemen voorbij. Die worden fysiek doorgegeven door de klas zodat je een goed beeld en gevoel krijgt. De cursus verzorg ik samen met mijn mede-docent Piet Brosens. Wij hebben ieder een klas per lesdag/groep.

De interactie met cursisten is voor mij als docent erg leuk. Maar ook heel waardevol als er vragen komen of opmerkingen over de producten. Na de theorie volgt deel 2, dat meer praktisch is. We gaan aan de slag met casussen uitwerken. Dat zorgt ervoor dat het ‘kwartje valt’. Want wat gebeurt er nou met die lucht? Het stroomt uit een rooster in het plafond of in de wand, maar wat gebeurt ermee in de ruimte?

Hoe laat je cursisten dan zien wat er met lucht  gebeurt in een ruimte?
Zo’n lab of testruimte zoals ik tot mijn beschikking had, die heb je natuurlijk niet overal. Maar we hebben wel film- en fotomateriaal en ook computer fluid dynamics  (CFD’s) die luchtstromen tonen. Dit soort animaties komen voorbij. Zo wordt gevisualiseerd wat er met lucht gebeurt. Die filmpjes geven echt een heel helder beeld.

De TVVL post-hbo opleiding Luchtbehandelingstechniek is op dit moment de populairste opleiding bij TVVL, waarom is dat denk je?

Lucht is het iets ongrijpbaars waar veel behoefte aan kennisoverdracht in is. Comfort en klimaat zijn nou eenmaal wat complexere gebieden. Je ziet de laatste jaren een duidelijke verschuiving naar luchtinstallaties en alles wat daarbij komt kijken. Dus ook het klimatiseren en inregelen.  

Wij als producent krijgen vragen van installatiebedrijven wat te doen bij bijvoorbeeld tochtklachten. Dan helpen we natuurlijk met het controleren of de selectie goed is gedaan en het uitgangspunt klopt. Maar blijft die klacht dan moet de installateur echt op locatie gaan kijken. Met indicatierook en temperatuur metingen aan de slag. Daar is een duidelijke kennisbehoefte in. De klant heeft een hogere verwachting op het gebied van comfort en gezondheid. Er wordt tegenwoordig echt goed nagedacht over hoe een gebouw neergezet wordt en over verbetering bij renovatie.

Innovaties, inzichten en methoden op dit gebied van lucht zijn volop in ontwikkeling. Hoe blijft het lesmateriaal dan actueel? Doe jij dit zelf?

Aan de ene kant is lucht verdelen natuurlijk gewoon natuurkunde. Je hebt te maken met drukken, luchtstromen en temperaturen. Het is een exact vak. Zolang het tegendeel niet is bewezen is het zo. Maar anderzijds zijn er de beleving van comfort, wet- en regelgeving of COVID-19 en de discussies over wat de juiste luchthoeveelheid is. Dat deel, daarin zorgen we uiteraard voor de actualiteit.

Wat we dit jaar bijvoorbeeld hebben toegevoegd is het Masterplan Ventilatie. Een marktinitiatief – van o.a. de TVVL - waaruit gratis praktisch toepasbare tools voort zijn gekomen om te komen tot goed geventileerde kantoren, scholen en verpleeghuizen met een zo minimaal mogelijke kans op virusverspreiding.

De grootste uitdaging is niet het actueel houden, dat is prima te doen. Maar alle 16 losse lessen over een onderdeel tot een compleet plaatje maken is lastig. Alle docenten geven een stukje van de puzzel. Die valt vaak op zijn plaats tijdens de theoretische lessen en de praktische invulling bij de Hogeschool van Utrecht, waar de TVVL gebruik maakt van een technische opstelling. Daar krijgen de cursisten echt de kans om aan de knoppen van installaties, die in de praktijklokalen staan, te draaien en zo te ervaren en zien wat er gebeurt.

Je geeft al meer 22 jaar les bij TVVL. Hoe is dat?

Ik dacht 12 dus moet je nagaan hoe de tijd vliegt. Ja ik vind de kennisoverdracht heel leuk. Dat doe ik binnen mijn bedrijf en bij relaties ook graag. Mensen naar een hoger niveau brengen. Het is goed te combineren met mijn werk. Ik zou het niet willen missen, die energie die ik krijg van (jonge) mensen iets leren.

De energie voel ik als docent wel minder bij online lesgeven dan in het lokaal. Het overdragen van kennis is prima te doen hoor online. Maar ik zie mensen ook graag snel weer zelf. Dan kan ik als docent het beste inschatten hoe het met iemand gaat en of diegene het snapt.

Iemand die twijfelt of nu het juiste moment is om te starten met een opleiding bij TVVL, wat zou je daartegen willen zeggen?

Jawel, ga het echt doen. Juist nu is het goede moment, omdat het ook online kan. Werken en leren is nu makkelijker te combineren en privé is het minder druk. Stop niet in het opbouwen van een carrière. Blijf ook nu groeien. Het scheelt reistijd en de voorzieningen online zijn goed. En natuurlijk het liefste zo snel mogelijk op een gezonde manier, weer in de lokalen.

Tot slot wat is de belangrijkste tip die jij cursisten geeft tijdens de les?  

Onderschat niet wat lucht doet in een ruimte. Dat wil ik tussen de oren krijgen. Je maakt die installatie voor andere mensen. Zorg voor goed comfort, goede selectie en tocht vrij inblazen voor een ander.

Meer weten over de post-hbo opleiding Luchtbehandelingstechniek bij TVVL of de actuele startdatum?

Ga naar https://www.tvvl.nl/cursussen/lucht