Generieke en brede formuleringmaakt dat niemand elkaar begrijpt

Tweede TVVL-sessie BIM LODzoekt oplossingen voorbelangrijkste problemen

Op 11 april kwamen voor de tweede keer in korte tijd twintig BIM-specialisten uit de bouwsector samen om meer helderheid te scheppen in het BIM-proces. Deze sessie was bedoeld om oplossingsrichtingen te formuleren. Als er een beperkt aantal oplossingen te benoemen zijn, kunnen die in de volgende sessie op 16 mei worden uitgewerkt. Na een levendige en zeer dynamische discussie stonden er aan het eind van de bijeenkomst inderdaad drie oplossingen op het bord.

De groep enthousiastelingen had in maart, tijdens de eerste bijeenkomst, uitgebreid gediscussieerd over de problematiek met de definitie van LOD, waar ze in de BIM-praktijk tegenaan lopen. De sessie op 11 april was daarom bedoeld om zoveel mogelijk oplossingen voor die problemen te bedenken. Daarbij was het startpunt een vijftal grote issues waarop antwoorden nodig zijn als we ooit oplossingen willen genereren. Deze vijf zijn:

1. Het ontbreekt aan een duidelijke en uniforme definitie van LOD (is het Level of Detail, Document, Design, Development, …nog iets anders?).
2. Verschil in verwachtingen en interpretaties bij betrokken partijen.
3. In het proces van SO naar B&O wordt de LOD niet telkens opnieuw getoetst; probleem met volgordelijkheid.
4. Informatieoverdracht is niet passend bij de fase van het traject; te vroeg, te gedetailleerd ontworpen.
5. LOD is in fases ongelijk: Bouwkundig ≠ Technisch en Bestek ≠ TO.

​Te omvangrijk voor vier sessies
Uit de discussie naar aanleiding van deze vijf punten bleek al snel dat alle deelnemers ervan overtuigd zijn dat als eerste issue nummer 1 moest worden ‘opgelost’. Pas als er een uniforme definitie is, kun je over de andere issues gaan discussiëren. Ook waren de deelnemers het er over eens dat de vijf issues überhaupt te omvangrijk zijn om ze allemaal in vier sessies op te lossen. De begeleiders van BIMpuls, Marco Breedveld en Bas Koenderinck, stelden daarom voor om eerst maar eens naar de oorzaken te kijken. Waarom ontbreekt het aan een duidelijke, uniforme definitie? En waarom is er een verschil in verwachtingen bij de verschillende partijen? Vanuit het vaststellen van die problematiek, kunnen we vervolgens oplossingen zoeken.

Plenair naar definitie zoeken
Of, zoals Koenderinck en Breedveld het noemen, we zoeken naar de grondoorzaken van het probleem. Het zoeken naar de definitie van LOD gebeurde plenair, omdat de deelnemers ervan overtuigd zijn dat die definitie gebaseerd moet zijn op de visie van alle aanwezigen. Het werkt niet als we in groepjes gaan zoeken, omdat er dan weer discussie ontstaat over de resultaten van de verschillende groepjes, zo was de heersende opinie.

Uit de gemeenschappelijke discussie kwam vervolgens naar voren dat de belangrijkste bottleneck voor een universele definitie het verschil in interpretatie is. Waar de ene partij in de bouw vooral of uitsluitend geometrische data in de LOD nodig heeft. Daar heeft de andere behoefte aan (technische) informatie. En weer een andere wil dat de LOD ook procesinformatie bevat. De uitvraag is voor elke partij anders en tegelijk weet een opdrachtgever - als je generaliseert - niet wat hij uitvraagt of wat hij nodig heeft.

Mate van detail verschilt sterk
De deelnemers kwamen tot de vaststelling dat de mate van details van een LOD heel erg afhankelijk is van wat je ermee doet (berekenen, bouwen of onderhouden) en voor welk onderdeel in de bouw je een LOD nodig hebt. In het algemeen kun je stellen dat, wat we nu onder een LOD verstaan, te generiek is en dat je het bijvoorbeeld zou kunnen splitsen in een LOG (geometrie) en een LOI (informatie). En dan zou je ook nog een LOF (fase), LOP (proces), LOL (logistiek) of LOG (gebruik) kunnen definiëren. Maar in het algemeen zou het al een stap voorwaarts zijn als we een LOD koppelen aan de projectmatige toepassing van een bepaalde fase binnen een project, zoals Definitief Ontwerp (DO) of Bestek, enzovoorts. Dit zal één van de oplossingsrichtingen kunnen zijn voor de volgende sessies op 16 mei.

Meest prominente oorzaken
Uiteindelijk gingen de deelnemers de drie meest prominente oorzaken voor de problemen verder uitwerken. Daarbij moesten zij zogeheten ‘klemsituaties’ benoemen en aanscherpen. De volgende drie oorzaken werden door de aanwezigen in drie groepen behandeld:

1. We proberen LOG (geometrie) en LOI (informatie) op één lijn te krijgen.
2. Partijen hebben verschillende informatiebehoeften per discipline/component/fase.
3. De opdrachtgever weet niet goed wat hij vraagt.

Om deze oorzaken uit te werken tot oplossingen, golden drie criteria: de oplossing moet binnen jouw invloedssfeer liggen; de oplossing vraagt geen grote investeringen; de oplossing moet tastbaar en toetsbaar zijn.

Oplossingen zoeken voor drie vragen
Nadat de gekozen oorzaak in een eenvoudig vraagstelling was beschreven, ontstonden vanuit een dynamisch, creatief proces verschillende oplossingen. Deze oplossingen gingen de deelnemers rangschikken in gewone ideeën, originele ideeën en ideeën voor de toekomst. Uiteindelijk kozen zij van elk van deze oplossingen de meest geschikte; dit zijn de oplossingen die de BIM-specialisten in de derde sessie, op 16 mei, verder zullen uitwerken.

1. Vraag: Kunnen we LOG en LOI met elkaar toepassen binnen een LOD?
2. We bedenken een systematiek en werken een invulling uit.
3. Vraag: Hoe kunnen we de informatiebehoefte per discipline en per fase eenduidig vastleggen?
4. We bepalen welke disciplines er zijn, welke disciplines we kunnen samenvoegen en welke info elke discipline nodig heeft.
5. Vraag: Hoe voorzie ik de opdrachtgever van de juiste uitvraag?
6. We gaan zorgen dat we de opdrachtgever zo ver krijgen dat hij in dialoog gaat met het bouwteam over nut, noodzaak en praktische invulling van BIM in een project.

Vervolgstappen
Nu een (groot) deel van de oorzaken bekend is, kunnen we verder met het uitwerken van oplossingen en deze vervolgens implementeren en toetsen aan de werkelijkheid. Dit staat centraal tijdens de komende sessies op 16 mei en 20 juni. Deze oplossingen zullen concreet, tastbaar en praktisch moeten zijn. Er wordt dus geen dik verslag, advies opgeleverd maar we werken samen met de aanwezigen een concreet voorstel uit en toetsen deze met de praktijk. Deze oplossing wordt op basis van een zogenaamd Minimum Viable Product (MVP) concept opgesteld. Daardoor kunnen we snel toetsen of het in de praktijk en wat we verder nog moeten doen, ontwikkelen of aanpassen. Kortom, we zijn op de goede weg maar hebben ook de laatste sessies de kennis en ervaring uit de praktijk nodig. Alleen zo ontstaat een gedragen oplossing voor een probleem waar de hele sector last van heeft!

Wilt u deelnemen aan de volgende BIM-LOD-sessie op 16 mei, dan kunt u zich aanmelden door een mail te sturen naar Esmeralda Pondman van TVVL: e.pondman@tvvl.nl