Coronaveilige bijeenkomsten heel goed mogelijk

Na verdere versoepeling van de lockdown is het goed mogelijk om coronaveilige bijeenkomsten te houden. Denk aan theatervoorstellingen, kerkdiensten, seminars, personeelsbijeenkomsten en hoorcolleges. Het overdrachtsrisico verschilt echter per ruimte en hangt ook af van de ventilatieoplossing die daar het beste bij past. Dat concludeert een team van ABT-specialisten dat onderzoek doet naar het voorkomen van besmetting in gebouwen.

Ons eerdere bericht over het 'intelligente 1,5-kantoor' betrof een onderzoek van ABT naar coronaveilige kantoren. Daaruit bleek dat de inrichting en de ventilatie kunnen bijdragen aan de coronaveiligheid in een ruimte.

Ventileren in lage of hoge ruimten
Inmiddels heeft ons team ook onderzocht hoe coronaverspreiding kan worden geminimaliseerd tijdens bijeenkomsten. Conclusie: er is wezenlijk verschil tussen de verspreidingsrisico's in lage en hoge ruimten. Het ventilatiesysteem moet daar per situatie op worden afgestemd. In hoge ruimten kan verdringingsventilatie het overdrachtsrisico eenvoudig beperken. Voor lage ruimten wordt geadviseerd om (zeer) sterk te ventileren.

Computermodel simuleert concrete bijeenkomstsituaties
Het huidige toegestane maximum van 30 bezoekers bij bijeenkomsten wordt per 1 juli wellicht opgeschaald naar 100 personen. Ook dan blijft de 1,5 meter-maatregel onverminderd van kracht als minimale veilige afstand. Punt van zorg is wel dat de bezoekers doorgaans geruime tijd gezamenlijk in de ruimte verblijven. Hoe zo'n samenkomst coronaveilig(er) kan worden gehouden, heeft het ABT-team onderzocht met behulp van een Computational fluid dynamics (CFD)-model. In het model zijn twee concrete bijeenkomstsituaties gesimuleerd: een 'gewone' lage zaal en een hoge zaal, zoals een kerkgebouw of theater.

Bijeenkomst in 'gewone' zaal
De gewone zaal van 3,5 meter hoog is voorzien van een gangbaar ventilatiesysteem. Dit voert per persoon 'voldoende' verse lucht (35 m3/h) toe. De roosters voor luchttoevoer- en –afvoer zijn in het plafond geplaatst. Hierdoor mengt de ventilatielucht in de ruimte en wordt de uitgeademde lucht van de aanwezigen door de ruimte verspreid en afgevoerd via de afzuigroosters. Het ventilatiesysteem levert hierbij geen extra bijdrage aan de bescherming en de 1,5 m-regel moet strikt worden nageleefd. Een hogere bescherming kan met dit ventilatieprincipe alleen worden geboden door de concentratie van de uitgeademde lucht te verdunnen. Door goed te ventileren (hoe meer, hoe beter) kan in deze situaties het overdrachtsrisico worden beperkt.

De uitgeademde lucht wordt door de ruimte gemengd en afgevoerd.

Bijeenkomst in kerkgebouw of theaterzaal
Veel zalen zijn hoger dan 3,5 meter, zoals kerkgebouwen en theaterzalen. Deze extra hoogte draagt op zich al bij aan de veiligheid, omdat opgewarmde (uitgeademde) lucht opstijgt. Door toevoer van schone lucht van onderaf en afvoer van uitgeademde lucht bovenin (het zogeheten verdringingsprincipe) wordt dit effect verder versterkt. De minimale ventilatiehoeveelheid van ongeveer 35 m3/h per persoon hoeft hierbij niet te worden vergroot. De verse lucht moet dan wel comfortabel en evenredig verspreid tussen de aanwezigen worden toegevoerd, zodat de toevoerlucht altijd schoon is en de verontreinigde lucht hoog wordt afgevoerd. De ventilatie draagt zo optimaal bij aan het schoonhouden van de lucht en het minimaliseren van het risico van virusoverdracht.

De uitgeademde lucht wordt naar boven afgevoerd en vervolgens naar buiten.

Kortom, ons onderzoek wijst uit dat coronaveilig bijeenkomen heel goed mogelijk is. Wel moet de ventilatie van de ruimte optimaal worden afgestemd op de situatie. Lage ruimten vergen andere maatregelen dan hoge ruimten. En elke situatie vereist een specifieke ventilatieoplossing. Zo leveren we vanuit onze deskundigheid op het gebied van gebouwen en ventilatiesystemen een bijdrage aan het veiliger maken van werkomgevingen en andere situaties waarin veel mensen een ruimte delen.