Vraag

JC Vendel 3 uur geleden

Gebruik van huishoudwater voor irrigatie van groendaken

Groendaken zijn inmiddels een vast onderdeel van stedelijke bouwprojecten, zeker in Amsterdam.

Deze daken bevatten vegetatie die regelmatig van water moet worden voorzien.

Dat water kan afkomstig zijn twee verschillende bronnen: drinkwater of huishoudwater.

Bronnen voor huishoudwater zijn hemelwater, grondwater of grijswater (bijvoorbeeld afkomstig van wastafels en/of douches).

Binnen appartementencomplexen geldt volgens NEN 1006, artikel 4.7.1, echter dat huishoudwater uitsluitend mag worden toegepast voor toiletspoeling.

Dan nu een appartementencomplex waarin men het afstromende water van circa 40 douches wil opvangen, behandelen en gebruiken voor de irrigatie van de gezamenlijke daktuinen.

Volgens onze interpretatie van de regelgeving (NEN1006) is het toepassen van huishoudwater voor irrigatie binnen een appartementencomplex niet toegestaan.

Wij krijgen als reactie dat wel is toegestaan wanneer het water via druppelirrigatie wordt toegepast.

Maar op basis van welke regelgeving? ILT? Als ILT goedkeuring zou geven/de situatie toestaat, dan voldoet de installatie nog altijd niet aan NEN1006.

Wie kan hier meer over melden?

Beantwoord de vraag van JC

(2 antwoorden)

Arjan van der Sar

2 uur geleden

Uw analyse met betrekking tot de NEN 1006 en het gebruik van huishoudwater voor irrigatie van daktuinen in een appartementencomplex raakt een complex punt in de Nederlandse waterregelgeving, met name het onderscheid tussen collectieve en individuele installaties.

Hieronder vindt u een gedetailleerde toelichting op basis van de beschikbare bronnen, met name de meest recente versie van de NEN 1006+A1 (2018):

1. De Toepassing van Huishoudwater volgens NEN 1006 (2018)

De regels voor het toepassen van huishoudwater (leidingwater dat niet aan drinkwaterkwaliteit voldoet) zijn strikt en hangen af van het type installatie: een collectief leidingnet of een woninginstallatie. Een appartementencomplex met gezamenlijke daktuinen valt meestal onder een collectief leidingnet (vanaf het centrale leveringspunt tot aan het leveringspunt in de woninginstallatie).

a. Toegestane Gebruiksdoelen

De NEN 1006+A1:2018 is zeer duidelijk over de toegestane toepassingen van huishoudwater:

In een collectief leidingnet (appartementencomplex): Huishoudwater mag alleen worden toegepast voor toiletspoeling.
In een woninginstallatie (binnen één individuele woning): Huishoudwater mag worden toegepast voor toiletspoeling, gebruik in de wasmachine of het besproeien van de tuin.

Omdat de irrigatie van de gezamenlijke daktuinen waarschijnlijk wordt beschouwd als onderdeel van het collectieve leidingnet (of een gemeenschappelijk gedeelte van het perceel), is toepassing voor irrigatie op basis van NEN 1006 niet toegestaan.

b. Toegestane Bronnen (Grijswater)

De bron van het huishoudwater speelt ook een rol, met name in een collectieve setting.

In een collectief leidingnet: Als bron voor huishoudwater mag alleen van daken afstromend hemelwater of grondwater worden gebruikt.
In een woninginstallatie: Hier mag gebruik worden gemaakt van grondwater, oppervlaktewater, hemelwater of grijswater (afvalwater).

De wens om afstromend water van circa 40 douches (grijswater) te gebruiken, stuit in een collectief leidingnet op twee obstakels volgens NEN 1006+A1 (2018): het is een niet-toegestane bron én een niet-toegestaan gebruiksdoel.

2. De Kwestie van Druppelirrigatie

U vermeldt dat men stelt dat de toepassing wel is toegestaan wanneer het water via druppelirrigatie wordt toegepast.

In de NEN 1006-bronnen wordt geen uitzondering genoemd of gemaakt op basis van de methode van wateraanvoer (zoals druppelirrigatie) om het gebruiksdoel van huishoudwater in een collectief leidingnet uit te breiden buiten toiletspoeling.
Het toegestane gebruik in een woninginstallatie is "het besproeien van de tuin". Hoewel besproeien ruim kan worden geïnterpreteerd, verandert de aanvoermethode de basisregel voor collectieve installaties niet: daar mag huishoudwater alleen voor toiletspoeling worden gebruikt.

De suggestie dat druppelirrigatie dit toelaat, wordt niet ondersteund door de bepalingen in de NEN 1006.

3. De Rol van ILT en Regelgeving

Uw vraag over de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de hiërarchie van regelgeving is zeer relevant.

Wettelijk Kader:

De NEN 1006 is een norm die op grond van twee wetten van toepassing is verklaard:

De Woningwet (via het Bouwbesluit 2012) voor installaties die deel uitmaken van een gebouw.
De Drinkwaterwetgeving (via het Drinkwaterbesluit) voor collectieve installaties die geen deel uitmaken van een gebouw.

Toezicht en Handhaving:

Gemeenten zijn aangewezen als instanties die toezicht houden op de naleving van de Woningwet (en daarmee het Bouwbesluit, dat verwijst naar NEN 1006 voor installaties binnen gebouwen).
De Drinkwaterwetgeving stelt eisen aan materialen, chemicaliën en legionellapreventie. De oude Waterleidingwet (voorloper van de Drinkwaterwet) noemde de Inspectie Milieuhygiëne (tegenwoordig onderdeel van ILT) in verband met het hanteren van voorlopige kwaliteitseisen voor huishoudwater.

Conclusie over Goedkeuring:

De NEN 1006 stelt de minimale eisen waaraan een leidingwaterinstallatie moet voldoen, met het oog op volksgezondheid, veiligheid en doelmatigheid.

Als de installatie (het gebruik van grijswater voor collectieve irrigatie) in strijd is met de expliciete gebruiksbeperking van NEN 1006, artikel 4.7.1, dan voldoet de installatie niet aan de algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties.

In het geval van een collectief leidingnet zijn de eisen die vanuit volksgezondheid aan huishoudwaterinstallaties worden gesteld (tijdelijk) beperkt tot de drie gebruiksdoelen (toiletspoeling, wasmachine, tuin besproeien) in de NEN 1006 (2002), of, in de latere NEN 1006 (2018), uitsluitend toiletspoeling voor collectieve netten. Dit laatste is een aanzienlijke aanscherping ten opzichte van de oudere norm.

Zelfs als de ILT (of een andere toezichthouder op basis van de Drinkwaterwetgeving) de situatie vanuit hygiënisch oogpunt zou gedogen of toestaan (misschien op basis van een pilot of een gelijkwaardige, niet in de norm vastgelegde oplossing), blijft de installatie strijdig met de letter van NEN 1006, artikel 4.7.1, met betrekking tot het gebruiksdoel in een collectief leidingnet.

Als de installatie een collectief leidingnet bedient, is gebruik voor de daktuinen volgens de norm niet toegestaan.

Samenvatting

Aspect	Eis volgens NEN 1006+A1:2018	Implicatie voor het project
Installatietype	Collectief leidingnet (appartementencomplex)	Strengste regels zijn van toepassing.
Gebruiksdoel	Alleen toiletspoeling	Irrigatie/besproeiing is niet toegestaan.
Bron van water	Hemelwater van daken of grondwater	Grijswater (douchewater) is niet toegestaan als bron.
Druppelirrigatie	Geen uitzondering vermeld	De aanvoermethode creëert geen afwijking van het toegestane gebruiksdoel.

De persoon die meldt dat druppelirrigatie de toepassing toestaat, kan zich baseren op een interpretatie van de regels voor woninginstallaties (waar besproeien van de tuin wel mag, en grijswater een toegestane bron is), maar deze regels gelden niet voor het collectieve leidingnet van het appartementencomplex.

Als de gemeenschappelijke daktuinen niet rechtstreeks vanuit het collectieve leidingnet worden geïrrigeerd, maar er is sprake van een volstrekt onafhankelijke huishoudwaterinstallatie (die geen drinkwater afneemt en alleen de tuin besproeit), dan zou men een beroep kunnen doen op de bredere (maar niet-verplichte) toepassing van huishoudwater. Echter, de NEN 1006 is bedoeld voor installaties die leidingwater afnemen of ter beschikking stellen. Bovendien kan het drinkwaterbedrijf aanvullende eisen stellen als een huishoudwaterinstallatie aanwezig is.

De basisregel in NEN 1006+A1 (2018) is dat huishoudwater in collectieve installaties uitsluitend voor toiletspoeling is. De enige manier om dit te omzeilen zou zijn door een goedgekeurde gelijkwaardige oplossing te presenteren aan de toezichthouder (meestal de gemeente of, voor de Drinkwaterwet, de ILT/Ministerie), waarbij aangetoond wordt dat aan de grondslagen van volksgezondheid, veiligheid en doelmatigheid wordt voldaan. Dit is echter een afwijking van de norm.

De NEN 1006 richt zich op gesloten leidingwaterinstallaties (type A). De waterwerkbladen, uitgegeven door VEWIN, geven voorbeelden die voldoen aan NEN 1006 en worden sterk aanbevolen om te hanteren. Het verdient aanbeveling om die werkbladen te raadplegen voor meer details over huishoudwaterinstallaties (zie Waterwerkblad WB 4.7).

Erik Liekens

2 uur geleden

Geen ervaring met bewatering groendak. Wel weet van een bedrijf die verticaal groen aanwendt voor de reiniging van huishoudelijk afvalwater https://www.muurtuin.be/nieuws/waterzuivering-en-hergebruik-via-groene-muur

Gezien er wel overeenkomsten zijn tussen dakgroen en muurgroen ben je misschien geholpen met de kennis van Teun Depreeuw van Muurtuin info@muurtuin.be, +32495522462

Gerelateerde vragen

Help je mee met invullen? Het NVDO Onderhoudskompas 2025: Technische Arbeidsmarkt.

Heb jij ook een vraag?

Laat anderen met je meedenken.

Stel je vraag