Woonverlichting: het gebruik van drivers voor LED’s

Het aansturen van verlichting is een belangrijk onderdeel van domotica. Nu LED-verlichting steeds meer wordt gebruikt in woningen, is het van belang om goed te begrijpen waar de drivers moeten worden geplaatst en welk type driver moet worden gebruikt.

Verlichting is in alle gebouwen fundamenteel – iedereen heeft het en gebruikt het dagelijks. Maar verlichting is niet meer zo simpel als vroeger. We nu zitten in het tijdperk van de LED, wat vele opties biedt. Het is bijvoorbeeld mogelijk om verlichting te bedienen met een gewone lichtschakelaar, via de smartphone of via stembesturing. Met deze nieuwe mogelijkheden is ook meer technische kennis nodig om een succesvol resultaat voor de klant te bereiken.

Drivers en locaties
Normaal gesproken bevindt de driver zich bij de verlichtingsarmatuur en loopt de netspanningsbedrading in het plafond naar elke driver. Doorgaans is dit een prima methode, onder andere zodat je weet waar de drivers zich bevinden, en je er zeker van bent dat elke driver in staat is één lamp te laten branden. Maar met kleinere verlichtingsarmaturen die nu ingeburgerd raken, waaronder LED strips, is het tijd voor een herziening van de plaats van de driver. Het plaatsen van drivers op afstand heeft bepaalde voor- en nadelen.

Voordelen van het plaatsen van drivers op afstand

• Gemakkelijke toegang voor het verwisselen van drivers
• Mogelijkheid om warmteafvoer beter aan te pakken dan bij een met isolatie gevuld plafond
• Fysieke bedrading is eenvoudiger voor de elektricien
• Mogelijkheid om grotere drivers te gebruiken voor meerdere lampen. Dit bespaart niet alleen tijd, maar ook geld.

Nadelen van het plaatsen van drivers op afstand en het groeperen van drivers

• Er moet een redelijk grote ruimte worden gevonden en overeengekomen om de drivers te plaatsen met gemakkelijke toegang voor onderhoud, maar dit is niet altijd eenvoudig wanneer architecten en klanten vechten om elke centimeter.
• Er moet rekening gehouden worden met goede ventilatie als meerdere drivers worden gegroepeerd
• Er moet rekening gehouden worden met de grootte van de kabel van de driver naar de verlichtingsarmatuur. Als de spanning daalt, neemt de stroomsterkte toe. Naarmate de stroomsterkte toeneemt, zijn grotere kabels nodig. Bijvoorbeeld, met vijf meter 12V LED strip bij 14,4W/m, kijken we naar een stroom van 6 ampère. Dat betekent vervolgens een kabel van 4 mm tussen de driver en de LED strip, bij een spanningsverlies van 5%. De absolute maximumafstand tussen de driver en de LED strip mag dus niet meer dan 9m bedragen. Natuurlijk wordt het probleem gehalveerd als je naar 24V lampen gaat, maar houd altijd rekening met het slechtste scenario.

Twee vliegen in één klap
Als je geen 230V lampen gebruikt, heb je een verlichtingsdriver of transformator nodig. KNX-drivers zijn uitstekend te gebruiken ter vervanging van de drivers die gewoonlijk bij verlichting worden geleverd, en zijn vaak ook voordeliger. De kosten van een goede LED-driver liggen ergens tussen 50 en 100 euro. Veel van de KNX-drivers kosten 90 tot 140 euro. Het gebruik van een KNX-enabled driver betekent een kostenbesparing van ruim 100 euro per circuit, omdat er geen aandrijving op het hoofdeinde hoeft te worden geïnstalleerd.

LED blijft groeien en is voor de meeste installaties echt de enige speler. Dit brengt een nieuwe manier van denken met zich mee over drivers, locaties, bekabeling en kosten.